Yazar: Ken Alabi, CoinTelegraph; Çeviri: Tao Zhu, Jinse Caijing
Her dört yılda bir, yani Bitcoin'in yarılanmasından birkaç ay sonra, blok zinciri ekosistemi kamuoyunun yakın ilgisini çeker. Bu dönem genellikle bir yıldan fazla sürer ve temel ekonomik prensiplerden kaynaklanır: Varlığın arzı azaldığında ve talep sabit veya artarken, değeri genellikle yükselir. Tarihsel olarak, bu arz şoku Bitcoin'in hakim olduğu piyasalarda değer artışına neden oldu ve kullanıcıların, geliştiricilerin, yatırımcıların ve politika yapıcıların ilgisini ve katılımını artırdı.
Halving sonrası bu dönemlerde, blok zinciri endüstrisi projelerini, teknolojik yeniliklerini ve potansiyel faydasını gösterdi. Önceki hiçbir döngü, herhangi bir alanda mevcut teknolojiden açıkça daha iyi performans gösteren bir blok zinciri uygulamasıyla sonuçlanmadı. Bununla birlikte, blok zincirinin temel güçlü yönleri - özel anahtar kriptografisi tarafından sağlanan değişmezlik, veri şeffaflığı ve kullanıcı varlıklarının egemenliği - yenilikçileri cezbetmeye devam ediyor. Bu özellikler, sınırsız ödeme sistemleri, DeFi, NFT'ler, kayıtlı oyun içi varlıklara sahip oyun sistemleri, taraftar ve sadakat tokenleri, şeffaf hibe ve hayırsever harcama sistemleri, tarımsal sübvansiyonlar ve kredi takibi dahil olmak üzere çok sayıda alanda yaratıcı bir şekilde uygulanmıştır.
Geçmiş döngüler blok zincirinin potansiyelini vurgulasa da, bir sonraki dönemde aşağıda belirtilen yeni kullanım durumlarının denenmesi bekleniyor.
Geçmiş Yarılanma Döneminin Dersleri
**2012 yarılanmasını takip eden dönem, aracısız, sınırsız bir ödeme sisteminin potansiyelini vurguladı. Bitcoin'in ortaya çıkmasından önce, aracı ödemeler ve yavaş sınır ötesi işlemler normdu - uluslararası transferler günler sürüyordu ve çekler gümrükten aynı derecede yavaş geçiyordu. Bitcoin, erken benimseyenlerin Bitcoin'i kabul eden işletme sayısını takip etmesiyle sorunsuz ödemelerin geleceğine dair ipuçları veriyor. Ancak, ölçeklenebilirlik sorunları ve artan işlem maliyetleri bu yardımcı programı sınırlar. İronik olarak, birçok blok zinciri ağı, büyümeyi engelleyen ücret yapıları yoluyla başarılarını engelledi. Döngü, güvenlik ihlalleri, özellikle de yarılanmadan 20 ay sonra meydana gelen Mt. Gox hack'i ile sona erdi.
2016 döngüsü, ilk token arzı (ICO)'nın patlayıcı büyümesine neden oldu ve risk sermayesinin erişimini demokratikleştirdi. Artık sıradan bireyler, büyük finansal kuruluşlara tahsis edilen bu fırsatla erken aşama projelere yatırım yapabilir. Ancak, piyasada yalnızca beyaz kağıtlarla desteklenen tokenlar yer alıyor. Yatırımcı koruması ve hesap verebilirliğin eksikliği, birçok ICO'nun hızla çökmesine neden oldu. O dönemin çoğu projesi artık geçerliliğini yitirmiş durumda ve en büyük ICO'lar bile artık ilk 100 blockchain projesi arasında yer almıyor.
2020'de üç büyük trend öne çıkıyor: DeFi projeleri, NFT ve oynayarak kazanma (P2E) oyunları. DeFi projeleri, herhangi bir ekonomik faaliyet desteği olmadan, daha fazla token basarak %100'ün üzerinde bazen sürdürülemez getiriler vaat ediyor. Aynı şekilde, NFT'lerin değerlemesi de çok yüksek; bazıları sadece piksel sanatı ve değer koruma olanağı yok. Beklenen geniş ölçekli sanal benimsemenin gerçekleşmemesiyle birlikte, metaverse üzerindeki spekülasyon da yavaş yavaş azalıyor. P2E oyunları, enflasyon token ekonomisine dayanıyor ve büyüme durduğunda çöküyor, bu da bu modellerin kırılganlığını ortaya koyuyor.
2024'teki yarılanma sonrası döngü, ABD Bitcoin ETF'sinin onaylanmasıyla başlayacak ve kripto para birimlerini geleneksel finans piyasalarına resmi olarak entegre edecektir. Bu hamle, blok zinciri topluluğunun giderek artan bir şekilde demokrasi süreçlerini etkilemesiyle birlikte, önemli bir dönüşümü işaret ediyor.
Bu, kripto varlıklarının ilk kez finansal sistemin dışında değil, içinde yer almasıdır ve bu da teknolojiye karşı doğrudan bir düşmanlıktan ziyade dengeli bir düzenlemeye yol açma potansiyeline sahiptir. İnsanlar özünde faydasını gördüler ve tartıştılar. ABD, özellikle ABD'nin önceki diğer teknolojik yeniliklerde ve ilerlemelerde oynadığı rol göz önüne alındığında, iyiye işaret eden blok zinciri teknolojisinin benimsenmesinde öncü bir rol oynamaya hazırdır. Bir sonraki soru şu: Bu entegrasyon ne kadar ileri gidecek? Halihazırda kripto varlıklarına sahip olan bir veya iki ülke yerine, daha fazla ülkenin ulusal rezervlerine kripto varlıkları eklediğini görecek miyiz? Düzenleyici gelişmelere ek olarak, bu döngü sırasında incelemeye hazır birkaç blok zinciri uygulaması vardır.
Gerçek dünya varlıklarının tokenleştirilmesi ve finansmanının dağıtılması dikkat çekti. RWA, varlık sahiplerinin blockchain tabanlı finansmanlardan doğrudan faydalanmalarını sağlıyor. Anahtar alanlar arasında gayrimenkul ve konut finansmanı, hisse senetleri, tahviller, hazine bonoları, tarım finansmanı, DePIN ve DePUT bulunmaktadır.
Blok zinciri-AI iş birliği
AI, blok zinciri ile birleştiğinde güçlü bir güç haline geliyor. Yapay zeka modellerinin merkezi olmayan yönetimi ve güvenli veri işleme, özellikle gizlilik söz konusu olduğunda yeni çözümler sunar. Yapay zeka, şifrelenmiş verileri yöneterek, verileri veya veri kanıtlarını yalnızca sahibine (sahibinin talimatıyla) veya belirli koşullar altında yetkili kolluk kuvvetlerine (blok zincirinin bileşimine bağlı olarak) ifşa ederek ZK-SNARK'lar gibi çözümlerden daha iyi performans gösterebilir.
mikro ticaret
Yüksek işletme maliyetleri nedeniyle, geleneksel finansal sistem mikro işlemleri destekleyemez. Düşük maliyetli ticaret modeli sayesinde, blockchain mikro ödemeler için doğal olarak uygundur, özellikle içerik tüketiminde. Bu, medyadaki eski paketleme uygulamalarını ortadan kaldırabilir ve sorunsuz ödemelerin yeni bir çağını teşvik edebilir.
Memecoins ve ünlü tokenleri
Memecoinler patlama yaşadı; şu anda piyasa değeri bakımından ilk 100 token arasında neredeyse 10 tanesi var, ancak hemen hemen hiç pratik faydaya sahip değiller. Düşük maliyetli blok zincirleri ve kullanıcı dostu token oluşturma araçları bu trendi destekliyor. Tanınmış şahsiyetler tarafından çıkarılan veya tanınmış şahsiyetler etrafında dönen meme tokenları da giderek daha popüler hale geliyor, ancak çoğu yine de pratiklikten yoksun.
stabil kripto para
Stablecoin'lar geleneksel finans ile blockchain'i birbirine bağlamaya devam ediyor. Daha hızlı ve daha ucuz blockchain'lerin bu döngüyü domine etmesiyle birlikte, stablecoin'ler ödeme için yaygın olarak kullanılmakta ve yavaş çek hesaplamaları ve pahalı sınır ötesi transferler gibi geleneksel sistemlere meydan okumaktadır. Düzenleyici netlik, stablecoin'lerin ana akıma geçişini teşvik edebilir.
Erken veriler neyi ortaya koyuyor
Toronet Research, Ocak 2024'ten Mayıs 2024'e kadar çeşitli tokenlerin performansını takip etti ve Aralık ayındaki trendleri tahmin etti. Araştırma sonuçları:
Veriler, 2025 yılı Ocak ayı fiyat artış oranına göre sıralanmıştır. Kaynak: Toronet Research, Ocak 2025.
Veriler, memecoin, yapay zeka ile ilgili tokenler ve RWA token'lerin erken büyümenin liderleri olduğunu gösteriyor. Diğer gözlemler arasında, blok zinciri projelerine olan ilginin ve katılımın her dört yılda bir arttığı dönemlerde yaygın olan tüm kategorilerde işlem hacminde bir artış yer alıyor. DePIN projeleri, döngünün başında çok fazla büyüme yaşamayabilir, ancak bir veya daha fazla yenilikçi proje bazı atılımlar yapabilir. Tier 2 projelerinin büyümesi, Tier 1 projelerinin büyümesini geride bıraktı veya Tier 1 projelerinin yaşayacağı büyümenin çoğunu emdi. Ocak 2025 sonuçları aşağıda grafik şeklinde sunulmuştur.
2025 yılı Ocak fiyat artış trendi çubuk grafiği. Kaynak: Toronet Araştırma.
CoinGecko'nun Q3 2024 Kripto Endüstrisi Raporu, ağ trafiğine göre popüler kategorileri inceliyor ve ilk üçte benzer bulgular yer alıyor. Toronet Research raporundan bir başka gözlem de, geçmiş döngülerde gördüğümüz gibi, 2017'deki ICO'lar ve 2021'deki NFT'ler gibi önceki döngüde çılgınlığa yol açan uygulama alanlarının bir sonraki döngüde olumsuzlanma eğiliminde olduğudur. Geliştiriciler ve endüstri liderleri, yeni benimseyenleri piyasa oynaklığını azaltan ve yatırımcı hayal kırıklığını en aza indiren sürdürülebilir, kamu hizmeti odaklı projelere yönlendirmek için çaba göstermelidir. Bu, dört yıllık patlama-çöküş döngüsünün yoğunluğunu ve hayal kırıklıklarının büyüklüğünü ve sayısını azaltacak, birçoğu zaten memecoin'i kovalamak için sıraya girecek ve nihayetinde değersiz airdrop'ları boşuna dönüştürecektir.
Bu döngüyü kıracak mıyız?
Mevcut döngü, blok zincirine şimdiye kadar kalıcı bir etki yaratma fırsatının en önemli olanını sunuyor. Kurumsal entegrasyonun sürekli artışı, daha düşünceli düzenleyici taahhütler ve gerçek dünya faydalarına doğru bir kayma ile sektörün anlamlı bir büyüme göstermesi bekleniyor. Blok zinciri çözümlerinin daha geniş bir ekonomide kabul edilme ve entegrasyon düzeyi sürekli artmakta ve yaklaşan düşünceli düzenleyici yasaların potansiyeli bu döngüde daha önce hiç olmadığı kadar iyi sonuçlar getirebilir.
The content is for reference only, not a solicitation or offer. No investment, tax, or legal advice provided. See Disclaimer for more risks disclosure.
Blok Zinciri'nin bir sonraki büyük sıçraması: Ne üzerine takip etmeliyiz
Yazar: Ken Alabi, CoinTelegraph; Çeviri: Tao Zhu, Jinse Caijing
Her dört yılda bir, yani Bitcoin'in yarılanmasından birkaç ay sonra, blok zinciri ekosistemi kamuoyunun yakın ilgisini çeker. Bu dönem genellikle bir yıldan fazla sürer ve temel ekonomik prensiplerden kaynaklanır: Varlığın arzı azaldığında ve talep sabit veya artarken, değeri genellikle yükselir. Tarihsel olarak, bu arz şoku Bitcoin'in hakim olduğu piyasalarda değer artışına neden oldu ve kullanıcıların, geliştiricilerin, yatırımcıların ve politika yapıcıların ilgisini ve katılımını artırdı.
Halving sonrası bu dönemlerde, blok zinciri endüstrisi projelerini, teknolojik yeniliklerini ve potansiyel faydasını gösterdi. Önceki hiçbir döngü, herhangi bir alanda mevcut teknolojiden açıkça daha iyi performans gösteren bir blok zinciri uygulamasıyla sonuçlanmadı. Bununla birlikte, blok zincirinin temel güçlü yönleri - özel anahtar kriptografisi tarafından sağlanan değişmezlik, veri şeffaflığı ve kullanıcı varlıklarının egemenliği - yenilikçileri cezbetmeye devam ediyor. Bu özellikler, sınırsız ödeme sistemleri, DeFi, NFT'ler, kayıtlı oyun içi varlıklara sahip oyun sistemleri, taraftar ve sadakat tokenleri, şeffaf hibe ve hayırsever harcama sistemleri, tarımsal sübvansiyonlar ve kredi takibi dahil olmak üzere çok sayıda alanda yaratıcı bir şekilde uygulanmıştır.
Geçmiş döngüler blok zincirinin potansiyelini vurgulasa da, bir sonraki dönemde aşağıda belirtilen yeni kullanım durumlarının denenmesi bekleniyor.
Geçmiş Yarılanma Döneminin Dersleri
**2012 yarılanmasını takip eden dönem, aracısız, sınırsız bir ödeme sisteminin potansiyelini vurguladı. Bitcoin'in ortaya çıkmasından önce, aracı ödemeler ve yavaş sınır ötesi işlemler normdu - uluslararası transferler günler sürüyordu ve çekler gümrükten aynı derecede yavaş geçiyordu. Bitcoin, erken benimseyenlerin Bitcoin'i kabul eden işletme sayısını takip etmesiyle sorunsuz ödemelerin geleceğine dair ipuçları veriyor. Ancak, ölçeklenebilirlik sorunları ve artan işlem maliyetleri bu yardımcı programı sınırlar. İronik olarak, birçok blok zinciri ağı, büyümeyi engelleyen ücret yapıları yoluyla başarılarını engelledi. Döngü, güvenlik ihlalleri, özellikle de yarılanmadan 20 ay sonra meydana gelen Mt. Gox hack'i ile sona erdi.
2016 döngüsü, ilk token arzı (ICO)'nın patlayıcı büyümesine neden oldu ve risk sermayesinin erişimini demokratikleştirdi. Artık sıradan bireyler, büyük finansal kuruluşlara tahsis edilen bu fırsatla erken aşama projelere yatırım yapabilir. Ancak, piyasada yalnızca beyaz kağıtlarla desteklenen tokenlar yer alıyor. Yatırımcı koruması ve hesap verebilirliğin eksikliği, birçok ICO'nun hızla çökmesine neden oldu. O dönemin çoğu projesi artık geçerliliğini yitirmiş durumda ve en büyük ICO'lar bile artık ilk 100 blockchain projesi arasında yer almıyor.
2020'de üç büyük trend öne çıkıyor: DeFi projeleri, NFT ve oynayarak kazanma (P2E) oyunları. DeFi projeleri, herhangi bir ekonomik faaliyet desteği olmadan, daha fazla token basarak %100'ün üzerinde bazen sürdürülemez getiriler vaat ediyor. Aynı şekilde, NFT'lerin değerlemesi de çok yüksek; bazıları sadece piksel sanatı ve değer koruma olanağı yok. Beklenen geniş ölçekli sanal benimsemenin gerçekleşmemesiyle birlikte, metaverse üzerindeki spekülasyon da yavaş yavaş azalıyor. P2E oyunları, enflasyon token ekonomisine dayanıyor ve büyüme durduğunda çöküyor, bu da bu modellerin kırılganlığını ortaya koyuyor.
2024'teki yarılanma sonrası döngü, ABD Bitcoin ETF'sinin onaylanmasıyla başlayacak ve kripto para birimlerini geleneksel finans piyasalarına resmi olarak entegre edecektir. Bu hamle, blok zinciri topluluğunun giderek artan bir şekilde demokrasi süreçlerini etkilemesiyle birlikte, önemli bir dönüşümü işaret ediyor.
Bu, kripto varlıklarının ilk kez finansal sistemin dışında değil, içinde yer almasıdır ve bu da teknolojiye karşı doğrudan bir düşmanlıktan ziyade dengeli bir düzenlemeye yol açma potansiyeline sahiptir. İnsanlar özünde faydasını gördüler ve tartıştılar. ABD, özellikle ABD'nin önceki diğer teknolojik yeniliklerde ve ilerlemelerde oynadığı rol göz önüne alındığında, iyiye işaret eden blok zinciri teknolojisinin benimsenmesinde öncü bir rol oynamaya hazırdır. Bir sonraki soru şu: Bu entegrasyon ne kadar ileri gidecek? Halihazırda kripto varlıklarına sahip olan bir veya iki ülke yerine, daha fazla ülkenin ulusal rezervlerine kripto varlıkları eklediğini görecek miyiz? Düzenleyici gelişmelere ek olarak, bu döngü sırasında incelemeye hazır birkaç blok zinciri uygulaması vardır.
Gerçek dünya varlıklarının tokenleştirilmesi ve finansmanının dağıtılması dikkat çekti. RWA, varlık sahiplerinin blockchain tabanlı finansmanlardan doğrudan faydalanmalarını sağlıyor. Anahtar alanlar arasında gayrimenkul ve konut finansmanı, hisse senetleri, tahviller, hazine bonoları, tarım finansmanı, DePIN ve DePUT bulunmaktadır.
Blok zinciri-AI iş birliği
AI, blok zinciri ile birleştiğinde güçlü bir güç haline geliyor. Yapay zeka modellerinin merkezi olmayan yönetimi ve güvenli veri işleme, özellikle gizlilik söz konusu olduğunda yeni çözümler sunar. Yapay zeka, şifrelenmiş verileri yöneterek, verileri veya veri kanıtlarını yalnızca sahibine (sahibinin talimatıyla) veya belirli koşullar altında yetkili kolluk kuvvetlerine (blok zincirinin bileşimine bağlı olarak) ifşa ederek ZK-SNARK'lar gibi çözümlerden daha iyi performans gösterebilir.
mikro ticaret
Yüksek işletme maliyetleri nedeniyle, geleneksel finansal sistem mikro işlemleri destekleyemez. Düşük maliyetli ticaret modeli sayesinde, blockchain mikro ödemeler için doğal olarak uygundur, özellikle içerik tüketiminde. Bu, medyadaki eski paketleme uygulamalarını ortadan kaldırabilir ve sorunsuz ödemelerin yeni bir çağını teşvik edebilir.
Memecoins ve ünlü tokenleri
Memecoinler patlama yaşadı; şu anda piyasa değeri bakımından ilk 100 token arasında neredeyse 10 tanesi var, ancak hemen hemen hiç pratik faydaya sahip değiller. Düşük maliyetli blok zincirleri ve kullanıcı dostu token oluşturma araçları bu trendi destekliyor. Tanınmış şahsiyetler tarafından çıkarılan veya tanınmış şahsiyetler etrafında dönen meme tokenları da giderek daha popüler hale geliyor, ancak çoğu yine de pratiklikten yoksun.
stabil kripto para
Stablecoin'lar geleneksel finans ile blockchain'i birbirine bağlamaya devam ediyor. Daha hızlı ve daha ucuz blockchain'lerin bu döngüyü domine etmesiyle birlikte, stablecoin'ler ödeme için yaygın olarak kullanılmakta ve yavaş çek hesaplamaları ve pahalı sınır ötesi transferler gibi geleneksel sistemlere meydan okumaktadır. Düzenleyici netlik, stablecoin'lerin ana akıma geçişini teşvik edebilir.
Erken veriler neyi ortaya koyuyor
Toronet Research, Ocak 2024'ten Mayıs 2024'e kadar çeşitli tokenlerin performansını takip etti ve Aralık ayındaki trendleri tahmin etti. Araştırma sonuçları:
Veriler, 2025 yılı Ocak ayı fiyat artış oranına göre sıralanmıştır. Kaynak: Toronet Research, Ocak 2025.
Veriler, memecoin, yapay zeka ile ilgili tokenler ve RWA token'lerin erken büyümenin liderleri olduğunu gösteriyor. Diğer gözlemler arasında, blok zinciri projelerine olan ilginin ve katılımın her dört yılda bir arttığı dönemlerde yaygın olan tüm kategorilerde işlem hacminde bir artış yer alıyor. DePIN projeleri, döngünün başında çok fazla büyüme yaşamayabilir, ancak bir veya daha fazla yenilikçi proje bazı atılımlar yapabilir. Tier 2 projelerinin büyümesi, Tier 1 projelerinin büyümesini geride bıraktı veya Tier 1 projelerinin yaşayacağı büyümenin çoğunu emdi. Ocak 2025 sonuçları aşağıda grafik şeklinde sunulmuştur.
2025 yılı Ocak fiyat artış trendi çubuk grafiği. Kaynak: Toronet Araştırma.
CoinGecko'nun Q3 2024 Kripto Endüstrisi Raporu, ağ trafiğine göre popüler kategorileri inceliyor ve ilk üçte benzer bulgular yer alıyor. Toronet Research raporundan bir başka gözlem de, geçmiş döngülerde gördüğümüz gibi, 2017'deki ICO'lar ve 2021'deki NFT'ler gibi önceki döngüde çılgınlığa yol açan uygulama alanlarının bir sonraki döngüde olumsuzlanma eğiliminde olduğudur. Geliştiriciler ve endüstri liderleri, yeni benimseyenleri piyasa oynaklığını azaltan ve yatırımcı hayal kırıklığını en aza indiren sürdürülebilir, kamu hizmeti odaklı projelere yönlendirmek için çaba göstermelidir. Bu, dört yıllık patlama-çöküş döngüsünün yoğunluğunu ve hayal kırıklıklarının büyüklüğünü ve sayısını azaltacak, birçoğu zaten memecoin'i kovalamak için sıraya girecek ve nihayetinde değersiz airdrop'ları boşuna dönüştürecektir.
Bu döngüyü kıracak mıyız?
Mevcut döngü, blok zincirine şimdiye kadar kalıcı bir etki yaratma fırsatının en önemli olanını sunuyor. Kurumsal entegrasyonun sürekli artışı, daha düşünceli düzenleyici taahhütler ve gerçek dünya faydalarına doğru bir kayma ile sektörün anlamlı bir büyüme göstermesi bekleniyor. Blok zinciri çözümlerinin daha geniş bir ekonomide kabul edilme ve entegrasyon düzeyi sürekli artmakta ve yaklaşan düşünceli düzenleyici yasaların potansiyeli bu döngüde daha önce hiç olmadığı kadar iyi sonuçlar getirebilir.